Đêm mai, hàng tỷ tín đồ đạo Thiên Chúa (Ki Tô), Tin Lành trên toàn thế giới sẽ đón lễ Giáng sinh (Christmas), mừng ngày Chúa Jesus (Giê-su) ra đời. Vì ngày nay, nhiều người xưa nay vẫn mặc định rằng Chúa Jesus sinh vào ngày 25/12 theo Công lịch (lịch John Gregory, đặt theo tên vị Giáo hoàng đặt ra lịch Tây) tại Vương quốc Jueda thuộc đế chế La Mã.
Thời điểm trước khi Chúa ra đời gọi là trước Công nguyên (Before Christ), còn thời điểm sau khi Chúa ra đời gọi là sau Công nguyên (Anno Domini).
Tuy nhiên, trước câu hỏi liệu có đúng là Chúa Jesus sinh ngày 25/12 hay không thì các sử gia vẫn chưa có câu trả lời xác đáng.
Các giả thuyết về ngày sinh của Chúa Jesus
Theo chương trình BBC History, sách Phúc Âm của Matthew, do một tác giả ẩn danh viết vào khoảng năm 75 đến 85 sau Công nguyên, thì Jesus sinh vào thời Vua Herod. Trong khi đó, Vua Herod qua đời vào năm thứ 4 trước Công nguyên, nên Jesus phải sinh ra trước năm đó.
Nhìn chung, cuộc đời Chúa Jesus được thêu dệt bởi vô vàn huyền thoại, nên càng về sau các câu chuyện về Ngài càng mất dần những chi tiết cụ thể. Chỉ biết rằng, các tín đồ Ki Tô muốn chuyển tải thông điệp: Chúa Jesus bị hành hình trên cây thập ác để chuộc lỗi cho chúng sinh, kể cả cho các kẻ thù của ông.
Theo Giáo sư Dairmaid McCulloch của BBC History, vào thế kỷ thứ 3, những người Ki Tô giáo đầu tiên muốn mừng lễ Giáng Sinh của Chúa Jesus nhưng không biết chọn khi nào.
Vì sao họ chọn ngày 25/12: ở đây có hai thuyết chính.
Thuyết 1: Tín đồ coi Jesus như ‘Adam mới’, sinh ra để chuộc tội cho Adam ban đầu trên Vườn Địa đàng. Vì thế, ngày 25/3 là ngày tốt cho sinh nhật Jesus vì đó là ngày Lập Xuân và gắn liền với chuyện về sự sáng thế.
Nhưng một học giả Bắc Phi, Sextus Julius Africanus gợi ý rằng ngày 25/3 nên được coi là ngày Jesus được thụ thai trong bụng mẹ. Sau 9 tháng thì ngày 25/12 Jesus chào đời.
Thuyết 2: Kinh Phúc âm nói Jesus qua đời trong lễ Passover, và một số học giả lấy lễ này của đạo Do Thái để chọn ra ngày 25/3.
Cũng trong Do Thái giáo có niềm tin cổ xưa rằng các vị tiên tri như Jesus được thụ thai và sinh ra cùng một ngày với ngày chết.
Vì thế tín đồ Ki Tô có thể đã cho rằng Giê Su được thụ thai và chết ngay trong ngày 25/3.
Tính thêm 9 tháng thì ngày sinh Jesus phải là 25/12 . Như thế, chọn ngày Giáng Sinh vào giữa mùa hè hay giữa mùa đông đều có lý do thần học cả.
Tại sao có ngày Giáng sinh?
Còn lễ mừng Giáng Sinh (Christmas) thì lại là chuyện hoàn toàn khác.
Vẫn theo trang BBC History, mục về Giáng Sinh, giải thích lễ được Ki Tô giáo tiếp nhận và cải biên từ các lễ Đông Chí của tục thờ thiên nhiên mà các giáo sỹ Druid đã thực hành tại châu Âu thời tiền Thiên Chúa giáo, và cũng là lễ thờ ngẫu tượng của người La Mã xưa.
Vì lễ mừng Giáng Sinh không được nói đến trong Kinh Thánh, những phái Tin Lành ở Anh có thời chống lại ngày lễ Christmas, cho rằng nó không ‘thanh khiết’.
Chẳng hạn năm 1644, Anh Quốc từng cấm toàn bộ các lễ lạt, trang trí mừng Giáng Sinh.
Nhưng càng về sau này, lễ Giáng Sinh càng lan toả ra thế giới và cũng càng giảm đi tính tôn giáo thuần tuý.
Những nước ít dân theo Ki Tô giáo như ngày nay cũng mừng lễ Giáng Sinh như một sinh hoạt văn hoá.
Theo BBC History
